Middeleeuwen

Leven in de brouwerij
Tot in de achttiende eeuw gold bier als de belangrijkste dorstlesser voor de bevolking van Holland. Iedereen dronk de hele dag bier; mannen, vrouwen en kinderen. Bier werd niet alleen gedronken, er werd ook eten van gemaakt, bijvoorbeeld bierpap of bierstoof. Teneinde alle mensen in hun dagelijkse bierbehoefte van meer dan één liter per persoon per dag te kunnen voorzien waren er vele brouwers actief. Onder hen bevond zich een aanzienlijk aantal vrouwen. In dit artikel staat de sociaal-economische positie van brouwsters in Gouda en Haarlem centraal. Deze plaatsen behoorden tijdens de Middeleeuwen samen met Delft tot de drie grootste en belangrijkste brouwerssteden in het gewest Holland. Delft wordt hier buiten beschouwing gelaten omdat daar in 1536 een grote stadsbrand geweest is die bijna het gehele stadsarchief heeft verwoest.

Marjolein Dekken

Onderwijs

De keus van je leven
'Ik zit in 5 VWO en wil een werkstuk schrijven over de emancipatie van de vrouw. Hebt u informatie voor mij?' 'Wij moeten voor school een verslag schrijven over Dolle Mina, kunt u ons daarbij helpen?'
Willekeurige vragen die in allerlei varianten naar het Internationaal Informatiecentrum en Archief voor de Vrouwenbeweging (IIAV) worden gemaild. Eind 2003 kunnen deze leerlingen terecht bij 'De keus van je leven', een onderwijs-applicatie die hen aan de hand van affiches de mogelijkheid biedt een onderzoek naar aspecten van de tweede feministische golf in Nederland uit te voeren.

Marijke Huisman

Muziek

Cobi Schreijer, een rebelse meid
Zestig jaar na haar debuut als zangeres werd 'Klein ritueel' gepresenteerd, een cd net de mooiste liedjes uit het oeuvre van Cobi Schreijer (1922). De productie was in handen van Boudewijn de Groot, die Cobi Schreijer roemde om haar betekenis voor het Nederlandse lied. Angeline van den Berg schreef de biografie van de zangeres, die in de jaren zeventig en tachtig furore maakte als feministisch troubadour.

Angelina van den Berg

Oorlog

Vrouwelijke soldaten in Suriname
Uit mijn jeugd herinner ik mij gesprekken tussen mijn moeder en haar vriendinnen over hun ervaringen als soldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog in Suriname. Suriname was voor de geallieerden van strategisch belang, omdat het land over zestig procent van de wereldvoorraad bauxiet beschikte. Bauxiet was een onmisbaar product in de oorlogsindustrie en daarom moesten de bauxietvelden gedurende de oorlog worden bewaakt. De Amerikanen besloten daartoe, in overleg met de bevelhebber van de Nederlandse grondgebieden in Suriname, een militair commando in het leven te roepen om mannelijke en vrouwelijke Binnenlandse Strijdkrachten te organiseren. Mijn moeder en haar vriendinnen hoorden bij deze Binnenlandse Strijdkrachten. Toendertijd hadden zij geen benul van de belangrijke rol van Suriname in de oorlog en hun rol daarin. Ze waren zich er wel van bewust dat hun ervaringen uniek waren en ze hielden ervan om hierover te vertellen.

Pearl Pengel

Techniek

Alle was de deur uit
Nu 98 procent van de Nederlandse huishoudens beschikt over een volledig automatische wasmachine, lijkt niets logischer dan 'even' zelf thuis een wasje te draaien. Voor meer dan 50 procent van de huishoudens is in 2001, dankzij het bezit van een droger, ook het drogen niet langer een probleem. Toch is de aanwezigheid van geavanceerde, computergestuurde apparaten, die met behulp van gespecialiseerde wasmiddelen in anderhalf uur vijf kilo wasgoed weer schoon en droog krijgen, heel wat minder vanzelfsprekend dan op het eerste gezicht lijkt. Gedurende de eerste helft van de twintigste eeuw bleef de wasmachine voor huishoudelijk gebruik in vertogen over de gezinswas vrijwel volledig buiten beeld. Vrouwelijke professionals op het gebied van huishoudelijke arbeid en woordvoerders van middenklasse huisvrouwen en arbeidersvrouwen kozen tussen 1900 en 1950 voor een andere oplossing voor het probleem van de gezinswas. Zij streden voor verbetering van de mogelijkheden om de was uit te besteden.

Carianne van Dorst

Illustrator

Mary Hallock Foote
Mary Hallock Foote (1847-1938) behoorde tot de maatschappelijke elite van Nieuw-Engeland; door haar huwelijk met een mijningenieur kwam zij in het Westen van de Verenigde Staten terecht. Anders dan de meeste van haar seksegenoten in haar sociale milieu was zij in staat voor haar eigen inkomen te zorgen. Ze werkte als professioneel boek- en tijdschriftillustrator en ontwikkelde zich daarnaast tot schrijfster. In beide hoedanigheden gaf zij blijk van een eigen visie op de West-Amerikaanse samenleving. Door haar verantwoordelijkheden als echtgenote en moeder te combineren met betaald werk brak zij met het voor haar tijd en milieu voorgeschreven Victoriaanse rolmodel.

Wouter van Raamsdonk

Bronnen

Religio etrusca
Sinds september 2002 verricht Nathalie Stevens naast haar parttime lerarenbaan als self supporting promovenda aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek op het gebied van de Etruskische religie. Reeds tijdens haar studie Griekse en Latijnse Talen en Culturen aan de Universiteit van Leiden raakte zij gefascineerd door de Etruskische cultuur. Voor haar afstudeerscriptie bestudeerde ze Etruskische askisten uit Chiusi (ca. 250-170 v. Chr.), met name de symbolische betekenis van de mythologische scenes op de voorzijden van deze kisten. Als classica en klassiek archeologe richt zij zich in haar promotieonderzoek op de materiële resten en op de schriftelijke bronnen van Griekse en Romeinse auteurs.

Natalie L.C. Stevens

Recensie

Familieonderneming
Over 'Een eigen patroon. Geschiedenis van een joodse familie en haar bedrijven ca. 1800-1964', van Fransisca de Haan.

Marlou Schrover

Recensie

Een formidabel weerwoord
Over 'Wicked words, virtuous voices. The reconstruction of tragic subjectivity by Renaissance and early Restauration women dramatists', van M.C.M. Corporaal.

Pim van Oostrum

Recensie

Muzen
Over 'Muzen aan het werk, vrouwenlevens in de kunsten', het 23e Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis.

Mieke de Vos

Onder de loep

 

Historica-service

 

Vers van de pers

 

SVVT

De redactie heeft moeite gedaan de rechthebbenden van afbeeldingen in Historica op te sporen. Rechthebbenden van afbeeldingen kunnen zich melden bij de redactie indien zij van mening zijn dat materiaal ten onrechte is gebruikt.