Kunstbemiddeling

Nelly van Doesburg
Een strijdbare kunstenaarsvrouw
Nelly van Doesburg (1899-1975), de derde echtgenote van de Stijlkunstenaar Theo van Doesburg (1883-1931), heeft haar sporen verdiend in de twintigste eeuwse avantgarde. Als kunstbemiddelaar en pianiste leidde zij een bruisend en veelzijdig leven, waarin liefde voor de jazz, engagement met de onafhankelijkheidsstrijd van de niet-westerse landen en een rijk geschakeerd liefdesleven alle een grote rol speelden. Wies van Moorsel schreef een biografie over Nelly van Doesburg, die in het jaar 2000 gelijktijdig met een grote Theo van Doesburg-tentoonstelling werd gepubliceerd. In dit artikel gaat de biografe in op Nelly's betekenis als kunstbemiddelaar en de invloed van haar leven met Theo daarop.

Wies van Moorsel

 

Dichteressen

Helpsters van de apostelen
Presentatie van godsdienstige schrijfsters
In de periode 1600-1750 waren er in de Republiek heel wat schrijvende vrouwen, zo is inmiddels bekend. In haar proefschrift `'t Spoor der dichteressen' reconstrueert Annelies de Jeu de publicatiemogelijkheden en netwerken van vrouwelijke auteurs. Uit haar onderzoek blijkt onder meer dat er maar weinig volledige boeken van vrouwelijke auteurs verschenen. Wanneer dat toch gebeurde, ging de uitgave vaak vergezeld van een uitgebreide verantwoording.

Annelies de Jeu

 

Strafrecht

De invloed van feministische definities in het strafrecht
De politieke strijd over verkrachting in Nederland 1975-1995
Tot 1991 was in Nederland alleen dwang tot geslachtsgemeenschap 'buiten echt' strafbaar. Lange tijd werd er van uit gegaan dat een getrouwde vrouw niet door haar man verkracht kon worden omdat zij geslachtsgemeenschap met hem niet echt mocht weigeren. Het hoorde er simpelweg bij als je getrouwd was. In navolging van hun Amerikaanse collega's stelden feministische juristen dit vanaf eind jaren zeventig aan de kaak. Zij vonden dat ook verkrachtingen binnen huwelijk en vergelijkbare relaties erkend moesten worden in het strafrecht. In dit artikel bespreekt Nicolle Zeegers, op basis van de bevindingen in haar proefschrift, de ideeën die zij over verkrachting en het strafrecht hadden. Bovendien gaat zij in op de vraag in hoeverre deze ideeën inmiddels zijn overgenomen in het strafrecht.

Nicolle Zeegers

 

Interview

Een historica die geen historica meer is
Gesprek met Marijke Huisman
Na het vertrek van Zonneke Matthée als hoofdredacteur van Historica was er weinig discussie over wie haar zou opvolgen. Marijke Huisman was daarvoor de aangewezen persoon. Wat haar betreft mag er meer kleur in het blad. Baas van Historica wil ze echter niet zijn. Het is haar bedoeling taken te verdelen, ook omdat de noodzaak van betaald werk haar daartoe verplicht. "Vrouwengeschiedenis is mijn werk, niet mijn leven."

Suzanne Hautvast

 

Heiligenleven

De Vita van Hildegard
De veelzeggende gelaagdheid van een levensbeschrijving
Hildegard van Bingen (1098-1179), de twaalfde-eeuwse abdis, profetes en mystica uit het Rijnland, is voor mediëvisten en vrouwenhistorici langzamerhand geen onbekende meer. Op grond van haar gezangen en visioenen, haar briefwisseling met belangrijke personen uit haar tijd en haar natuurkundige en geneeskundige studies wordt zij gezien als een zeer veelzijdig begaafde vrouw. Een moedige vrouw ook, die een eigen klooster stichtte op de Rupertsberg bij Bingen. Al in haar eigen tijd verspreidde haar roem zich over de grenzen van het Rijnland heen en stond zij tot in Utrecht bekend als raadsvrouw en profetes.

Tony Lindijer

 

Toneel

"Zyt gy hier voogd? Ik ben voogdes"
Twee komedies uit 1756 van Pieter Langendijk
Pieter Langendijk is beroemd geworden door een handvol blijspelen die hij in een paar jaar schreef tussen 1710-1720. Zijn Don Quichot en Het wederzijds huwelijksbedrog zijn nog lange tijd gespeeld, ook nadat met de Gijsbrecht bijna al het oude toneel van de planken verdween. De wiskunstenaars is talloze malen als schooltoneel opgevoerd. Het zijn vrolijke stukken die graag door grote acteurs gespeeld worden, al bijna drie eeuwen lang.

Kees Smit

 

Tentoonstelling

De Weg naar de Hemel
Reliekverering in de Middeleeuwen
Van 16 december 2000 tot en met 22 april 2001 is, gelijktijdig in De Nieuwe Kerk in Amsterdam en Museum Catharijneconvent te Utrecht, een tentoonstelling te zien met de intrigerende titel De Weg naar de Hemel. Deze bijzondere tentoonstelling handelt over de verering van relieken ten tijde van de Middeleeuwen en is, speciaal voor deze twee bekende musea, samengesteld door gastconservator prof. dr. Henk van Os (oud-directeur van het Rijksmuseum en onder meer bekend van zijn tv-kunstprogramma 'Beeldenstorm'). De vormgeving is in handen van Wim Crouwel, oud-directeur van Museum Boijmans Van Beuningen. Het is voor het eerst dat er in Europa een overzichtstentoonstelling van dit formaat wordt gewijd aan dit onderwerp. Casper Staal, conservator in Museum Catharijneconvent, belicht in dit artikel verschillende aspecten van de middeleeuwse reliekverering. Hij doet dat aan de hand van de verhalen van drie martelaressen en hun relieken.

Casper Staal

 

Recensies

De stille gouvernante

Peter Selten

 

Indische planten, vruchten enz.

Marijke Huisman

 

Historica-service

 

Vers van de pers

 

SVVT

 

Netwerk

De redactie heeft moeite gedaan de rechthebbenden van afbeeldingen in Historica op te sporen. Rechthebbenden van afbeeldingen kunnen zich melden bij de redactie indien zij van mening zijn dat materiaal ten onrechte is gebruikt.