Johanna Naberprijs

Samantha Sint Nicolaas kreeg op 24 augustus de Johanna Naberprijs 2019 voor haar scriptie over de Nederlandse feministe en spionne Etta Palm d'Aelders. Deze prijs voor de beste afstudeerscriptie op het gebied van vrouwen- en gendergeschiedenis, wordt uitgereikt door de VVG en Atria en is aan haar zeventiende editie. 

Artikel 1
De Johanna W.A. Naberprijs is een jaarlijkse prijs voor Nederlandse en Vlaamse afstudeerscripties (Master niveau, doctoraal scriptie of licentie-verhandeling) op het gebied van vrouwen- en gendergeschiedenis. De prijs werd in 1989 ingesteld door de Stichting Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis met de bedoeling het onderzoek op het gebied van vrouwengeschiedenis te bevorderen. De prijs bedraagt €500,- en is genoemd naar Johanna W.A. Naber (1859-1941), auteur van talrijke historische studies en een van de oprichters van het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging in 1935. Vanaf 2002 wordt de prijs uitgeloofd door de Vereniging voor Vrouwengeschiedenis (VVG) en Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis.

Artikel 2
In aanmerking voor de prijs komen studenten en afgestudeerden van Nederlandse en Vlaamse universiteiten. De auteurs behoeven geen historici te zijn, als het onderwerp van de scriptie maar historisch is. Voorwaarde voor deelname is dat de scriptie is afgerond binnen een periode van een jaar voorafgaand aan de sluitingsdatum voor inzending. Voor de Johanna W.A. Naberprijs 2019 geldt: de scriptie dient afgerond te zijn tussen 1 december 2019 en 1 december 2020.

Artikel 3
Elke deelneemster/deelnemer dingt mee naar de prijs door inzending in drievoud van haar/zijn geanonimiseerde scriptie. Inzendingen moeten voor 1 april 2021 worden gericht aan Organisatie Johanna W.A. Naberprijs, Atria, Vijzelstraat 20, 1017 HK Amsterdam. De organisatie, uitgevoerd door de VVG en Atria, draagt zorg voor verzending van de scripties aan de jury. Medewerkers van de organisatie van de Johanna W.A. Naberprijs 2020 zijn uitgesloten van mededinging.

Artikel 4
De ingezonden scriptie moet betrekking hebben op een onderwerp op het gebied van vrouwen- en/of gendergeschiedenis. De scriptie dient tevens te voldoen aan de criteria voor een wetenschappelijk werkstuk, hetgeen wil zeggen dat er sprake moet zijn van bronnenkritiek en verantwoording van uitspraken in noten, van kennis van eerder verricht onderzoek op het betreffende gebied en van een overzicht van gebruikte bronnen en literatuur. Bovendien dient de scriptie iets toe te voegen aan bestaande literatuur door een originele visie te verwoorden of nieuwe gegevens te bevatten. De scriptie is geschreven in het Nederlands, Duits, Engels of Frans. De scriptie mag (met bijlagen) niet minder dan 30 pagina's en (bij voorkeur) niet meer dan 100 pagina's bevatten.

Artikel 5
De ingediende scripties worden beoordeeld door:

  • de winnares/winnaar van de vorige Johanna W.A. Naberprijs
  • een persoon die aan een van de Nederlandse universiteiten werkzaam is op het gebied van vrouwen- en/of gendergeschiedenis, of in Nederland professioneel betrokken is bij vrouwengeschiedenis (bijvoorbeeld een uitgever, een journalist(e) of een romanschrijfster), of er het geïnteresseerde publiek vertegenwoordigt.
  • een persoon die aan een van de Vlaamse universiteiten werkzaam is op het gebied van vrouwen- en/of gendergeschiedenis, of in Vlaanderen professioneel betrokken is bij vrouwengeschiedenis (bijvoorbeeld een uitgever, een journalist(e) of een romanschrijfster), of er het geïnteresseerde publiek vertegenwoordigt.

Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd.

Artikel 6
Ingezonden scripties worden niet geretourneerd.

Artikel 7
In alle gevallen waarin dit reglement niet voorziet, beslist de organisatie van de Johanna W.A. Naberprijs, gehoord hebbende het bestuur van de VVG en de directie van Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis.

Johanna Wilhelmina Antoinette Naber werd geboren op 25 maart 1859 te Haarlem en overleed op 30 mei 1941 te Den Haag. Zij volgde de meisjes-HBS, de Rijksschool voor Kunstnijverheid en de eerste Kook- en Huishoudschool te Amsterdam. Van haar vader mocht zij geen universitaire studie volgen, en werd historica door zelfstudie. Zij schreef onder andere een groot aantal biografieën van bekende vrouwen en publiceerde veel over de vrouwenbeweging. Sinds de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid 1898, toen zij redactrice was van het tentoonstellingsblad Vrouwenarbeid, was zij actief in de vrouwenbeweging. Van 1917 tot 1922 was ze voorzitster van de Nationale Vrouwenraad van Nederland. In 1935 was Naber medeoprichtster van het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging (IAV) en werd zij benoemd tot erelid van de Nederlandse Vereniging voor Vrouwenbelangen en Gelijk Staatsburgerschap. Naber was lid van de Nederlandse Maatschappij voor Letterkunde. Ook had zij korte tijd zitting in de Amsterdamse gemeenteraad voor De Vrijheidsbond, van 1921 tot 1922.

Archief
Het archief van Johanna W.A. Naber bevindt zich Atria (voorheen Aletta/E-Quality, (www.aletta.nu). De omvang is 2,30 meter en beslaat de periode 1887-1941. Het archief bestaat globaal uit de volgende stukken:

  • boeken en artikelen 1887-1941;
  • stukken betreffende haar publicaties 1887-1941;
  • ingekomen en minuten (kopieën) van uitgaande stukken, onder andere van en aan Angenita Klooster, Rosa Manus, Martina Kramers, Anna van Hogendorp, Marie Baale, Elise Haighton, Marianne Klerck-van Hogendorp, Wilhelmina Drucker, Henriëtte van der Meij, Aletta Jacobs, Mia Boissevain, Elisabeth Baelde, E.C. van Dorp, Emmy Belinfante, Corry Tendeloo, Catharina van Rennes en Marie Rutgers-Hoitsema;
  • stukken betreffende de Spieghel Historiael 1931 en het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging 1935-1936;
  • stukken betreffende haar zeventigste, vijfenzeventigste en tachtigste verjaardag 1929, 1934, 1939;
  • twee biografieën ter gelegenheid van haar zeventigste verjaardag van de hand van Emmy J. Belinfante 1929;
  • getuigschriften, akten, onderscheidingen en oorkonden 1859-1934;
  • foto's, typemachine en handwerken;
  • familiedocumenten 1854-1941.

Er is een inventaris van het archief aanwezig op het IIAV.

Meer lezen over Johanna Naber?
Lees dan eens het boek van Maria Grever, Strijd tegen de stilte. Johanna Naber (1859-1941) en de vrouwenstem in geschiedenis (Hilversum, uitgeverij Verloren, 1994), 427 blz., met foto's en illustraties. Kijk voor meer informatie of om te bestellen in de boekenrubriek.

De Johanna W.A. Naberprijs werd in 1989 ingesteld door de Stichting Jaarboek voor Vrouwengeschiedenis met de bedoeling het onderzoek op het gebied van vrouwengeschiedenis te bevorderen. De prijs en de naam werden bedacht door Francisca de Haan, toenmalig redactielid van het Jaarboek voor vrouwengeschiedenis. Johanna Wilhelmina Antoinette Naber (1859-1941) was schrijfsters van talrijke historische studies en één van de oprichtsters van het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging in 1935.
In 2000 werd de organisatie van de prijs overgenomen door de VVG en het toenmalige IIAV, sinds 2013 Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis.
Met ingang van 2011 is de Johanna W.A. Naberprijs een jaarlijkse prijs geworden voor Nederlandse en Vlaamse afstudeerscripties (master niveau, doctoraal scriptie of licentie-verhandeling) op het gebied van vrouwen- en gendergeschiedenis.