Recensies

In deze rubriek plaatsen we recensies van nieuwe publicaties op het gebied van vrouwen- en gendergeschiedenis. Wil je een recensie voor ons schrijven? Neem dan contact met ons op via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. 

Recensie | Jannetje Koelewijn - Fresia’s voor mevrouw Brak

Zoektocht zonder antwoord

Fresia’s voor mevrouw Brak is het vervolg op De hemel bestaat niet uit 2011. In dat boek gaf Jannetje Koelewijn op basis van haar vaders verhalen een indringend beeld van het leven van haar ouders; hoe zij in naoorlogs Amsterdam trouwden, met de groeiende kinderschaar – drie meisjes en drie jongens – regelmatig verhuisden en hoe vader steeg op de maatschappelijke ladder. Het leven van moeder stond na haar huwelijk en het daardoor indertijd onvermijdelijke ontslag in het teken van de zorg voor kinderen en huishouden. Dat maakte haar – ondanks de stijgende welvaart – niet gelukkig. Ze distantieerde zich rond haar veertigste van het geloof van haar gereformeerde echtgenoot. Later volgde ze een opleiding sociaal werk en ging ze op zichzelf wonen onder haar eigen naam: Renske Brak.

Recensie | Greddy Huisman - Zie hier mijn karakter

Tussen dagboek en autobiografie: karakterschets en levensgeschiedenis

Wat begint als een terugblik op de kindertijd van de jonge Belle van Ittersum (1783-1809) die graag een waarheidsgetrouw beeld van haar karakter wil geven, inclusief de zwakke punten, wordt in het Franstalige dagboek dat erop volgt een weergave van een vaak niet al te vrolijk leven. Haar moeder sterft als Belle twee jaar oud is. Vervolgens wordt ze opgenomen door haar oma van moederszijde en een kinderloze tante. Haar vader, die een militaire functie heeft, ziet ze in die tijd nauwelijks. Opgegroeid tussen volwassenen geniet ze van bezoeken aan neefjes en nichtjes. Sociale conventies dwingen haar afstand te bewaren tot mensen die niet tot de adel behoren, zoals het huispersoneel. Aanvankelijk leven ze in luxe in het door haar oma gehuurde Burmaniahuis in Leeuwarden. Haar tante geeft haar les aan huis vanuit de gedachte dat de leergierige Belle geen blauwkous of savante moet worden.

Recensie | Margot Dijkgraaf - Zij namen het woord

Rebelse schrijfsters in de Franse letteren

In het voorwoord maakt Margot Dijkgraaf duidelijk waarom zij de tien schrijfsters in Zij namen het woord “rebels” noemt: “Rebels zijn ze vooral vanwege hun literaire werk, niet vanwege hun gedrag of hun levensstijl. Het gaat me om wat ze hebben veranderd in de literatuur, om de revoluties in onderwerp, denkbeelden, in stijl of aanpak.”[10] Deze brede definitie, wellicht ingegeven door het thema ‘Rebellen en dwarsdenkers’ van de Boekenweek, zingt als een basisthema door het boek.

Recensie | Els Kloek - Vrouwen en kinderen eerst

Els Kloek bundelt haar onderzoekservaringen

De compacte bundel Vrouwen en kinderen eerst verscheen in het kader van de maand van de geschiedenis 2019 met als thema Hij/Zij. Het centrale idee was om de discussie te stimuleren rond de vraag hoe vrouwen beter te integreren in het algemene beeld van de geschiedenis. De stukken, geschreven tussen 2003 en 2019, zijn onder meer verschenen in Spiegel Historiael/Geschiedenis Magazine en het Tijdschrift voor Familiegeschiedenis/ GEN Magazine. Els Kloek stelt erin haar ervaringen te boek met onderzoek en de ontwikkelingen binnen het vak vrouwengeschiedenis. Ook brengt ze ethische en educatieve kwesties naar voren die daarbij spelen. Thema’s die haar raken en opnieuw actueel zijn passeren eveneens in de bundel, zoals de canon, die ze ziet als een middel voor het onderwijs om kennis te delen, opdat we er met zijn allen over mee kunnen praten. De discussie rond de oprichting van een Nationaal Historisch Museum wordt inmiddels ook weer nieuw leven ingeblazen.

Recensie | Miep Diesel - Bakvis in oorlogstijd

"Zo'n pleziermeisje dat altijd jongens om zich heen moet hebben"

Duizenden Nederlanders hielden tijdens de Tweede Wereldoorlog voor korte of langere tijd een dagboek bij. Onder hen waren veel jonge vrouwen, van wie Anne Frank en Etty Hillesum – die (postuum) wereldfaam verwierven – veruit de bekendste zijn. Het recent verschenen Bakvis in oorlogstijd. Het dagboek van Miep Diesel is van een geheel andere orde, maar past in de trend van groeiende belangstelling voor ‘gewone’ mensen in bijzondere omstandigheden. Het is een egodocument dat jongeren van nu aan het denken kan zetten. Niet alleen over de dagelijkse realiteit van het leven in oorlog, maar ook over actuele thema’s als slutshaming en #metoo.